Frankowiczu nie czekaj z pozwem – uchwała SN nie jest konieczna do pozwania Banku i powodzenia Twojej sprawy.
2 września 2021 r. Sąd Najwyższy miał ostatecznie podjąć uchwałę dotyczącą tzw. kredytów „frankowych”. Uchwała nie zapadła, gdyż SN zdecydował się zwrócić do TSUE z zapytaniami pozamerytorycznymi o ocenę powoływania polskich sędziów.
Podjęcie uchwały nie warunkowało możliwości pozywania banków przez kredytobiorców, liczne postępowania toczyły się, a wyroki na rzecz „frankowiczów” zapadały. Ostatnia decyzja SN tylko potwierdza, że oczekiwanie z pozwem jest bezcelowe, zwłaszcza wobec kształtującej się pozytywnej linii orzeczniczej dla kredytobiorców.
Przypomnieć należy, że na przytoczone poniżej pytania, zadane Sądowi Najwyższemu w większości odpowiedzi już udzielono w orzecznictwie samego SN albo TSUE.
Wniosek o zwrot
1. Czy sąd może uzupełnić lukę w umowie powstałą po wyłączeniu z niej klauzul abuzywnych?
SN i TSUE w dotychczasowym orzecznictwie przedstawiają jednolite stanowisko, wskazując, iż uzupełnienie luki powstałej w umowie jest niemożliwe. Rolą sądu krajowego jest wykluczenie stosowania nieuczciwego warunku umownego, by nie wywoływał wiążącego skutku dla konsumenta, sąd nie może dokonać zmiany treści warunku (tak SN w wyroku z 21.11.2019 r., II CSK 483/18).
Wniosek o zwrot
2. / 3. Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego stron kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego (2) / denominowanego (3) w walucie obcej umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie?
Obecnie SN i TSUE stoją na stanowisku, że wyłączenie z umowy klauzul walutowych powoduje jej upadek (nieważność). Pogląd taki Sąd Najwyższy prezentuje w licznych orzeczeniach, od wyroku z 4.04.2019 r. (III CSK 159/17). Stanowisko takie wyraził TSUE w sprawie Dziubak vs Raiffeisen (C-260/18) oraz orzeczeniach wcześniejszych.
Wniosek o zwrot
4. Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej powstają odrębne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron (tzw. teorii dwóch kondykcji), czy jedno roszczenie, równe różnicy spełnionych świadczeń na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wysokość (tzw. teoria salda)?
Odpowiedź na to pytanie została już udzielona przez SN w uchwale mającej moc zasady prawnej z 7.05.2021 r. (III CZP 6/21): „Jeżeli bez bezskutecznego postanowienia umowa kredytu nie może wiązać, konsumentowi i kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.)”.
Wniosek o zwrot
Odpowiedź na to pytanie również zawarta została we wzmiankowanej uchwale z 7.05.2021 r. (III CZP 6/21), gdzie SN wskazał: „Kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna”.
Wniosek o zwrot
6. Czy stronom przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z jej środków pieniężnych przez drugą stronę?
To jedyne pytanie, na które konkretnie w orzecznictwie nie wypowiedział się SN. Jednakże biorąc pod uwagę orzecznictwo unijne oraz przedstawione Sądowi Najwyższemu opinie Prokuratora Generalnego, Rzecznika Finansowego i Rzecznika Praw Obywatelskich trudno oczekiwać rozstrzygnięcia ustalającego, że stronom przysługiwałyby roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.
Konkludując podjęcie uchwały przez SN nie jest konieczne dla pozwania Banku, prowadzenia sprawy i uzyskania pozytywnego rozstrzygnięcia sądowego, w szczególności biorąc pod uwagę fakt, że trudno ustalić nawet przybliżony horyzont czasowy jej podjęcia.
Wniosek o zwrot